Իրանը պատրաստվում է հակահարված տալ Միացյալ Նահանգներին Մերձավոր Արևելքում՝ հաղորդել է Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի Telegram ալիքը։ Ավելի վաղ հաղորդվել էր, որ «ամերիկացիները սխալ հաշվարկներ են արել», քանի որ Իրանը նախկինում տարհանել էր բոլոր նյութերը երեք միջուկային օբյեկտներից, որոնք հարված էին ստացել ԱՄՆ-ի կողմից։               
 

Գոր­ծող կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը և բույ­սե­րի գե­նո­մի խմ­բագ­րու­մը

Գոր­ծող կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը և բույ­սե­րի գե­նո­մի խմ­բագ­րու­մը
17.12.2019 | 01:42
Մի­ջատ­նե­րով տե­ղա­փոխ­վող վի­րուս­նե­րի օգ­նու­թյամբ բույ­սե­րի գե­նո­մի խմ­բագ­րու­մը չա­փա­զանց վտան­գա­վոր է: Բա­ցի այդ, ըստ Ռու­սաս­տա­նի ԱԳՆ-ի, ԱՄՆ-ը ժան­տախ­տի բակ­տե­րիա­նե­րով գի­տա­փոր­ձեր է կա­տա­րում՝ հա­կա­բիո­տիկ­նե­րին դի­մաց­կուն կեն­սա­բա­նա­կան զենք ստեղ­ծե­լու հա­մար:
Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րը նախ­կին Խոր­հր­դա­յին Միու­թյան մի շարք հան­րա­պե­տու­թյուն­նե­րում, Ռու­սաս­տա­նի սահ­ման­նե­րից ոչ հե­ռու բա­ցել է տաս­նյակ կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­ներ, ո­րոնք, ըստ ռու­սաս­տան­ցի մի շարք մաս­նա­գետ­նե­րի ու մեկ­նա­բան­նե­րի, նաև գե­նե­տի­կա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­ներ են, այ­սինքն` այն­տեղ կա­տար­վում են գե­նե­տի­կա­կան ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ներ, մի­գու­ցե նաև` փոր­ձեր, փոր­ձար­կում­ներ: Ի՞նչ են թաքց­նում այդ լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը…
Հի­շեց­նենք, որ այս թե­մա­յին նախ­կի­նում անդ­րա­դար­ձել ենք նաև մեր «Ին­չու՞ է ան­հան­գս­տա­ցած Ռու­սաս­տա­նը» հրա­պա­րակ­մամբ:
Ռու­սաս­տա­նում հատ­կա­պես ան­հան­գս­տա­ցած են Վրաս­տա­նում գոր­ծող ա­մե­րի­կյան կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­յով (Ռի­չարդ Լու­գա­րի հան­րա­յին ա­ռող­ջու­թյան հե­տա­զո­տա­կան կենտ­րո­նի գոր­ծու­նեու­թյամբ), թեև քա­նիցս հրա­պա­րա­կավ ան­հան­գս­տու­թյուն են հայտ­նել նաև այլ հան­րա­պե­տու­թյուն­նե­րում, այդ թվում նաև Հա­յաս­տա­նում գտն­վող կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­յի առն­չու­թյամբ:
Ռի­չարդ Լու­գա­րի հան­րա­յին ա­ռող­ջու­թյան հե­տա­զո­տա­կան կենտ­րո­նը բաց­վել է 2011 թ. Թբի­լի­սիի մի­ջազ­գա­յին օ­դա­նա­վա­կա­յա­նի հարևա­նու­թյամբ, Ա­լեք­սեևկա գյու­ղում, ԱՄՆ-ի կա­ռա­վա­րու­թյան ծրագ­րով: Կենտ­րո­նը, ըստ պաշ­տո­նա­պես հայ­տա­րար­ված նպա­տա­կի, զբաղ­վում է կեն­սա­բա­նա­կան սպառ­նա­լիք­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­թյամբ: Վրաս­տա­նի պե­տա­կան անվ­տան­գու­թյան նախ­կին նա­խա­րար Ի­գոր Գիոր­գա­ձեն 2018 թ. վեր­ջին հայ­տա­րա­րել էր, որ ին­քը փաս­տաթղ­թեր ու­նի, ո­րոնք հաս­տա­տում են, որ հե­տա­զո­տա­կան կենտ­րոնն ի­րա­կա­նաց­րել է վտան­գա­վոր փոր­ձեր:
«Lenta.ru»-ի տե­ղե­կաց­մամբ, այս տար­վա նո­յեմ­բե­րին Ռու­սաս­տա­նի Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի քար­տու­ղար Նի­կո­լայ Պատ­րուշևը գրել է մի ցու­ցակ, ո­րում ներ­կա­յաց­ված են Ռու­սաս­տա­նի անվ­տան­գու­թյան հիմ­նա­կան սպառ­նա­լիք­նե­րը: Կե­տե­րից մե­կը վե­րա­բե­րում է ար­տա­քին ու­ժե­րի կող­մից ի­րա­կա­նաց­վող «Միաս­նա­կան հու­մա­նի­տար տա­րած­քի ոչն­չաց­ման և ժո­ղո­վուրդ­նե­րի տա­րան­ջատ­ման» քա­ղա­քա­կա­նու­թյա­նը` կապ­ված ԱՊՀ-ի և ՀԱՊԿ-ի հետ, ինչ­պես նաև այդ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ան­դամ պե­տու­թյուն­նե­րի տա­րածք­նե­րում ԱՄՆ-ի կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի ստեղծ­մա­նը:
Ըստ ռու­սաս­տան­ցի մեկ­նա­բան­նե­րի, Պեն­տա­գո­նի ջան­քե­րով ստեղծ­ված այդ լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րում ու­սում­նա­սիր­վում են վա­րա­կիչ հի­վան­դու­թյուն­նե­րը և ստեղծ­վում են կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քեր: Այս տար­վա հուն­վա­րին ՌԴ Անվ­տան­գու­թյան խոր­հր­դի քար­տու­ղա­րը հա­վաս­տել է, որ Միա­ցյալ Նա­հանգ­ներն ամ­բողջ աշ­խար­հում շա­հա­գործ­ման է հանձ­նել ա­վե­լի քան 200 կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա, և դրան­ցից տե­ղա­կայ­ված են նաև Ադր­բե­ջա­նում, Հա­յաս­տա­նում, Վրաս­տա­նում, Ղա­զախս­տա­նում, Մոլ­դո­վա­յում, ՈՒզ­բեկս­տա­նում և ՈՒկ­րաի­նա­յում:
Նման դիր­քո­րո­շում ու­նի նաև Ռու­սաս­տա­նի ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րա­րու­թյու­նը:
«Մաս­նա­վո­րա­պես, խոս­քը ԱՄՆ-ի ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­նե­րի մա­սին է` օ­դում վա­րակ­ված մի­ջատ­նե­րի (որ­պես հատ­կա­պես վտան­գա­վոր ին­ֆեկ­ցիոն ա­գենտ­նե­րի ա­ռաք­ման մի­ջոց) տա­րած­ման հա­մար ա­նօ­դա­չու թռ­չող սար­քի, մարդ­կանց վա­րակ­ման նպա­տա­կով թեթև և հրաձ­գա­յին զեն­քի հա­մար կեն­սա­բա­նա­կան բա­ղադ­րու­թյամբ պար­կուճ­նե­րով տար­բեր տե­սա­կի զի­նամ­թեր­քի ստեղծ­ման նպա­տա­կով, ինչ­պես նաև գի­տա­փոր­ձե­րի մա­սին` ժան­տախ­տի բակ­տե­րիա­նե­րի հետ, ո­րոնք ու­նակ են ստեղ­ծե­լու գո­յու­թյուն ու­նե­ցող բո­լոր տե­սա­կի հա­կա­բիո­տիկ­նե­րից պաշտ­պա­նող կեն­սա­թա­ղանթ­ներ»,- ըստ «Lenta.ru»-ի, ա­մե­րի­կյան կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի վտանգ­նե­րի մա­սին ա­սել է ՌԴ արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյու­նը:
Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան են­թա­կա­յու­թյան ներ­քո է գտն­վում պաշտ­պա­նա­կան հե­ռան­կա­րա­յին հե­տա­զո­տա­կան ծրագ­րե­րի գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը (Defense Advanced Research Projects Agency, հա­կիրճ` DARPA)` կազ­մա­կեր­պու­թյուն, ո­րը զբաղ­վում է պաշտ­պա­նա­կան ո­լոր­տում ա­ռա­վել ժա­մա­նա­կա­կից ու բազ­մա­խոս­տում տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի ո­րոն­մամբ, մշակ­մամբ ու ներ­դր­մամբ, պա­տաս­խա­նա­տու է պաշտ­պա­նու­թյան ա­ռա­ջա­դեմ հե­տա­զո­տա­կան ծրագ­րե­րի նա­խագ­ծի գոր­ծա­կա­լու­թյան կամ DARPA կազ­մա­կեր­պու­թյան հա­մար, ո­րը փնտ­րում է, զար­գաց­նում և ի­րա­կա­նաց­նում է ռազ­մա­կան ո­լոր­տում ա­մե­նաա­ռա­ջա­դեմ և խոս­տում­նա­լից տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը: Դա հենց այն է, ին­չը պա­տաս­խա­նա­տու է, ռու­սա­կան ա­վան­դույթ­նե­րով, «նմա­նա­կը չու­նե­ցող» և «բե­կում­նա­յին» մշա­կում­նե­րի հա­մար:
DARPA-ի հիմ­նա­կան աշ­խա­տան­քը կա­ռուց­ված է մի քա­նի ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րի շուրջ, ո­րոնց թվում, այս դեպ­քում, հե­տաք­րք­րու­թյուն է ներ­կա­յաց­նում կեն­սա­բա­նա­կան տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի բա­ժան­մուն­քը:
Այս ստո­րա­բա­ժա­նու­մը լուծ­ման են­թա­կա բազ­մա­թիվ ա­ռա­ջադ­րանք­նե­րի շար­քում զբաղ­վում է կեն­սա­բա­նա­կան սպառ­նա­լիք­նե­րից հե­ռան­կա­րա­յին պաշտ­պա­նու­թյան մի­ջոց­նե­րի մշակ­մամբ: Նախ և ա­ռաջ ՝ ու­ժե­ղաց­նե­լու մար­դու ի­մու­նա­յին հա­մա­կար­գը, ին­չը թույլ է տա­լիս ակ­տի­վաց­նել հա­կա­մար­մին­նե­րի ար­տադ­րու­թյու­նը, և ի­րա­կա­նաց­նել գե­նո­մը խմ­բագ­րե­լու փոր­ձե­րի կեն­սա­քի­միա­կան ար­գե­լա­փա­կում: Պաշտ­պա­նա­կան այդ­պի­սի մի­ջոց­նե­րի կի­րա­ռու­մը, ըստ նրանց պատ­րաստ­վա­ծու­թյան, ծրագր­վում է մինչև կեն­սա­բա­նա­կան հար­ձա­կու­մը:
Պեն­տա­գո­նում խոս­տո­վա­նում են, որ այդ­պի­սի տեխ­նո­լո­գիա­ներն ու­նեն եր­կա­կի նշա­նա­կու­թյուն, բայց հա­վե­լում են, որ խոս­քը, նախ և ա­ռաջ, մար­դու ա­ռող­ջու­թյան պաշտ­պան­ման ու վե­րա­կան­գն­ման, և ոչ թե դրա նույ­նիսկ ոչ նշա­նա­կա­լի փո­փո­խու­թյան մա­սին է:
DARPA-ի ա­ռաջ­նա­յին ծրագ­րե­րից մե­կը նվիր­ված է չա­փա­զանց կարճ ժա­մա­նա­կաըն­թաց­քում, օ­րի­նակ՝ ե­րեք շա­բա­թում, պատ­վաս­տա­նյու­թե­րի ար­տադ­րու­թյան մե­թոդ ստեղ­ծե­լուն: Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րը վս­տահ է, որ ա­պա­գա հա­կա­մար­տու­թյուն­նե­րը կնե­րա­ռեն ներ­կա­յումս գո­յու­թյուն ու­նե­ցող դե­ղե­րի ազ­դե­ցու­թյա­նը չեն­թարկ­վող բակ­տե­րիա­նե­րի և վի­րուս­նե­րի շտամ­ներ, ո­րոնք ան­հայտ են ժա­մա­նա­կա­կից գի­տու­թյա­նը, և ո­րոնք ձեռք են բեր­վում ար­հես­տա­կան պայ­ման­նե­րում: Պատ­վաս­տա­նյու­թե­րի ա­րագ զար­գաց­ման հա­մար ԱՄՆ-ի զին­ված ու­ժե­րը ցան­կա­նում են ձեռք բե­րել բնու­թյան մեջ հան­դի­պող և, որ­քան հնա­րա­վոր է, մե­ծա­թիվ միկ­րոօր­գա­նիզմ­նե­րի նմուշ­ներ, և դրանց նշա­նա­կա­լի մա­կար­դա­կի հա­վաք­մամբ էլ զբաղ­վում են ողջ մո­լո­րա­կի վրա սփռ­ված ա­մե­րի­կյան ռազ­մա­կան կեն­սա­բա­նա­կան լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րը:
Ռու­սաս­տանն ան­հան­գս­տա­ցած է նաև այն ա­ռու­մով, որ չու­նի բա­վա­րար ֆի­նան­սա­կան մի­ջոց­ներ` կեն­սա­լա­բո­րա­տո­րիա­նե­րի մի­ջազ­գա­յին սե­փա­կան ցան­ցի ծա­վալ­ման, ի­րա­վի­ճա­կի բա­վա­րար հս­կո­ղու­թյուն ի­րա­կա­նաց­նե­լու և հնա­րա­վոր սպառ­նա­լիք­նե­րին հա­մար­ժեք ար­ձա­գան­քե­լու հա­մար:
Հարկ է նշել, որ Պեն­տա­գո­նի հո­վա­նու ներ­քո ի­րա­կա­նաց­վող աշ­խա­տանք­նե­րը եր­բեմն ա­ռա­ջաց­նում են բա­վա­կա­նին ո­րո­շա­կի մտա­հո­գու­թյուն­ներ: Նախ և ա­ռաջ, խոս­քը DARPA-ի ի­րա­կա­նաց­րած «Մի­ջատ­նե­րի դաշ­նա­կից­ներ» ծրագ­րի մա­սին է, ո­րին գեր­մա­նա­ցի և ֆրան­սիա­ցի գիտ­նա­կան­նե­րը փաս­տա­ցի մե­ղադ­րել են «Բակ­տե­րիո­լո­գիա­կան (կեն­սա­բա­նա­կան) և թու­նա­վոր զեն­քե­րի մշակ­ման, ար­տադ­րու­թյան, պա­շար­նե­րի կու­տակ­ման ար­գել­ման ու դրանց ոչն­չաց­ման մա­սին կոն­վեն­ցիա­յի» պո­տեն­ցիալ խախտ­ման հա­մար:
Փոր­ձա­գետ­նե­րի կար­ծի­քով, նա­խա­գի­ծը, ո­րը են­թադ­րա­բար նե­րա­ռում է գե­նի հո­րի­զո­նա­կան փո­խանց­ման ակ­տիվ կի­րա­ռում` բույ­սե­րի գե­նո­մի խմ­բագ­րում մի­ջատ­նե­րով տե­ղա­փոխ­վող վի­րուս­նե­րի օգ­նու­թյամբ, չա­փա­զանց վտան­գա­վոր է և չի ար­դա­րաց­նում հայ­տա­րար­ված նպա­տակ­նե­րը:
Ըստ Ռու­սաս­տա­նի արտ­գործ­նա­խա­րա­րու­թյան, ԱՄՆ-ն աշ­խա­տում է բո­լոր տե­սա­կի հա­կա­բիո­տիկ­նե­րի հան­դեպ կա­յուն, դի­մաց­կուն կեն­սա­բա­նա­կան զենք ստեղ­ծե­լու վրա: Այս մա­սին Ռու­սաս­տա­նի ԱԳՆ-ին հղում կա­տա­րե­լով, այս տար­վա սեպ­տեմ­բե­րին տե­ղե­կաց­րեց ՏԱՍՍ գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը: Ինչ­պես նշել են ՌԴ ԱԳՆ-ոմ, նմա­նաբ­նույթ ու­սում­նա­սի­րու­թյուն­ներ են անց­կաց­վում աշ­խար­հի տար­բեր մա­սե­րում, նե­րա­ռյալ` Ռու­սաս­տա­նի սահ­ման­նե­րին մոտ: Նշ­վում էր նաև, որ ԱՄՆ-ը ժան­տախ­տի բակ­տե­րիա­նե­րով գի­տա­փոր­ձեր է կա­տա­րում՝ հա­կա­բիո­տիկ­նե­րին դի­մաց­կուն կեն­սա­բա­նա­կան զենք ստեղ­ծե­լու հա­մար:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 11127

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ